مشخصات آجر فشاری چیست؟

اطلاعاتی درباره آجر فشاری

آجرها از قدیمی ترین مصالحی هستند که در صنعت ساختمان سازی از آن ها استفاده ی بسیار شده است. آجر ها انواع مختلفی دارند که همه ی ما با آنها به صورت نسبی آشنای داریم، که یکی از مهمترین آنها آجر فشاری ست. حال سوال پیش می آید که آجر فشاری چیست ؟ در جواب باید گفت که این آجرهای مستحکم از فشردگی رس در قالب های مجزا حاصل می شوند. این نوع از آجر از قدیمی ترین انواع آجر می باشد که در ساختمان سازی بسیار مورد توجه ساختمان سازان بوده است .

دلیل نام گذاری آجر فشاری چیست ؟

دلیل نام گذاری اجر فشاری چیست

برای اینکه بدانیم دلیل نام گذاری آجر فشاری چیست باید به صورت مختصر شرح دهیم که آجرهای فشاری به صورت سنتی توسط نیروهای کاری (کارگران) به داخل قالب های مخصوص ریخته می شوند. در هنگام ریختن این مصالح فشار زیادی لازم است که کارگران وارد کنند و این فشار زیاد یکی از دلایلی است که از این آجر به عنوان آجر فشاری یاد می شود .

تفاوت اصلی آجرهای فشاری و آجر های ماشینی چیست ؟

تفاوت اصلی آجرهای فشاری و آجر های ماشینی چیست

برای پاسخ به این سوال که آجر فشاری با آجر ماشینی چه تفاوتی دارد؟ باید گفت که آجرهای فشاری توسط افراد (کارگران) به داخل قالب های مخصوص ریخته می شوند اما این امر توسط ماشین های مخصوص نیز انجام می شود که به آجر حاصل از این عملیات ماشینی آجرهای ماشینی می گویند. میزان تردی و شکنندگی این آجرها به نسبت آجرهای فشاری که توسط افراد به داخل قالب ریخته می شود به میزان قابل توجهی بیشتر است .

آجرهای فشاری چه کاربرد هایی دارند ؟

آجر های فشاری چه کاربرد هایی دارند

از آجر فشاری در دیوارهای بار بر (دیوارهای حمال)، طاق ضربی (فضای بین تیر آهن ها)، ایجاد فونداسیون (کرسی چینی)، تیغه چینی و همچنین گری چینی استفاده می شود.

معایب و مزایای استفاده از آجر های فشاری کدامند ؟

آجرهای فشاری دارای مقاومت فشاری بالا و همچنین عمر بالایی هستند. این آجرها قابلیت بازیافت نیز دارند و همچنین دارای قیمت ارزانی هستند و دسترسی به آن نسبت به موقعیت قرار گیری پروژه آسان می باشد. ولی باید دانست که متاسفاته این نوع از آجرها وزن زیادی دارند و در پروژه هایی که ما نیاز به کم کردن وزن کلی ساختمان داریم نمی توانیم از این نوع آجر استفاده کنیم. از معایب دیگر این نوع آجر می توان به آسیب پذیری آن در مقابل عوامل مختلف آسیب رسان اشاره کرد .

تغییر کاربرد آجر های فشاری از گذشته به چه صورت بوده است ؟

تغییر کاربرد آجر های فشاری از گذشته به چه صورت بوده است

در زمان های گذشته بیشترین کاربرد آجرهای فشاری در دیوارچینی بود اما کم کم به دلیل بالا بودن وزن آجرها و بالا رفتن بار کلی ساختمان ها از این مصالح کمتر برای دیوار چینی استفاده شد و به تدریج استفاده از آجرهای فشاری بیشتر در فونداسیون و کرسی چینی دیده شد .

مشخصات فنی آجر فشاری چیست؟

آجر فشاری معمولا دارای ضخامت ۳ تا ۴ سانتی متر می باشد و ابعاد آن ۲۲ × ۱۰ × ۵/ ۵  می باشد و به هنگام خرید این آجر معمولا به صورت فله ای به مشتری عرضه می شود .

استفاده از آجر فشاری در کرسی چینی

می دانیم که در کرسی چینی چند رج آجر را بر روی پی اصلی ساختمان قرار می دهند که دلیل اصلی این کار ایجاد یک اختلاف ارتفاع بین سطح داخلی ساختمان و سطح خارجی ساختمان می باشد که این سطح خارجی می تواند کوچه، خیابان و یا حتی حیاط ساختمان باشد. دیواری که سبب این اختلاف ارتفاع شده است را کرسی می نامیم و به کل این عملیات کرسی چینی می گوییم. آجر مورد استفاده در عملیات کرسی چینی آجر فشاری می باشد .

وظیفه ی اصلی آجر های فشاری در فونداسیون چیست ؟

وظیفه ی اصلی آجر های فشاری در فونداسیون چیست

آجر مورد استفاده در کرسی چینی (فونداسیون)  باید ضخامتی ۲۰ سانتی متری داشته باشد. این  آجرها به صورت یک دیوار کم ارتفاع با عرضی بیشتر از دیوارهایی که قرار است بر روی آن ساخته شوند تعبیه می شوند. در خصوص ارتفاع این دیوارها باید گفت که این ارتفاع متغیر می باشد. وطیفه ی اصلی این آجرها ایجاد یک ارتفاع مناسب بر روی فونداسیون دیوارهای خارجی و دیوارهای داخلی یک ساختمان است .

آیا آجرهای فشاری دوست دار محیط زیست هستند ؟

برای شناخت بیشتر از اینکه آجر فشاری چیست باید گفت که آجرهای فشاری از مصالحی هستند که ما آن را با عنوان مصالح دوست دار محیط زیست می شناسیم. چرا که این مصالح جز مصالحی می باشد که می تواند بازیافت شود. متاسفانه باید گفت که زباله های ساختمانی از مهم ترین زباله هایی در کشور ما هستند که محیط زیست را تهدید می کنند. در نتیجه توجه به استفاده از مصالحی که به اصطلاح دوست دار محیط زیست باشد امروزه بیش از هر زمان دیگری حائز اهمیت می باشد .

منبع : مشخصات آجر فشاری چیست؟

هنر گچبری در تاریخ معماری ایران

هنر گچ‌بری یکی از هنرهای وابسته به معماری است که در هر منطقه و هر دوره زمانی، شکل و شیوه مخصوص به خود را داشته‌است. همان‌طور که از نام این هنر پیداست، مصالح اصلی بکار رفته در این هنر گچ می‌باشد. در ایران نیز گچ‌بری در دوره‌های مختلف تاریخی همراه با تفاوت‌هایی بوده‌است. گچ به دلیل داشتن خاصیت شکل‌پذیری، چسبندگی، رنگ مطلوب، کاربرد آسان، فراوانی و ارزانی کاربرد زیادی در هنرهای تزئینی دارد.

پیشینه

شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهند که تاریخ ساخت گچ به پیش از ساختن خشت و پخت آن به صورت آجر می‌رسد. در قدیمی‌ترین بنای دنیا، یعنی اهرام ثلاثه مصر که قدمتی چهار هزار و پانصد ساله دارد، از گچ به عنوان ماده چسبنده مقاوم بعد از ازاره در بین سنگ‌ها و جهت کلاف‌سازی آن‌ها استفاده شده‌است. یکی از کاربردهای ویژه گچ، اندود کردن دیوارها و سطوح داخلی ساختمان‌ها است و هنر گچبری، این آراستگی را به حد کمال و دلنوازی می‌رساند. به کار بردن تزئینات گچی در تزیین دیوارها، روش معمول در شهرهای ایران و عراق بوده‌است. اولین مردمی که در ایران به این کار دست زدند هخامنشیان و سپس ساسانیان بودند و اعراب در جریان فتوحات خویش، این هنر را از آن‌ها فرا گرفتند. هنرمندان دوره اموی به‌طور وسیعی کاخ‌ها را با گچبری منقوش برجسته تزئین می‌نمودند. نمونه بسیاری از این گچبری‌ها در کاخ‌های «خربة المفجر»، «الحیر الغربی» و «المنیه» به کار برده شده‌است که گچبری‌های کاخ المنیه به واسطه دربرداشتن عناصر آدمی و حیوانی در کنار تزئینات هندسی و گیاهی، اهمیت بیشتری دارد. روش تزیینات گچی روی دیوارها، پس از به‌کارگیری خشت در بناها گسترش پیدا کرد و این روش در کاخ‌های شهر سامرا رواج یافت. پایین دیوارها با ازاره گچی به ارتفاع حدود ۱۰۰ سانتی‌متر پوشانده می‌شد. این گونه تزیینات در دو قصر جوسق و بلکوارا به کار رفته‌است. مجموعه تزیینات کاخ‌های سامرا در مرحله اول طبیعی هستند اما در دوره بعد عناصر تزیینی از طبیعت فاصله می‌گیرند. در سومین مرحله، زمینه تزیینات عمق چشمگیری می‌یابد که بهترین نمونه‌های آن در کاخ بلکوارا به چشم می‌خورد. در این دوره، ابتکار پوشش سطح آن چنان کامل گردید که تقریباً تمام زمینه را می‌پوشاند و این امر که برای نخستین بار در هنر اسلامی رواج یافت، اوج ترقی روش‌های تزیینی به‌شمار می‌رود و پس از آن در دنیای اسلام منتشر شد و از مهم‌ترین ارکان هنر اسلامی گردید. روش تزیینات گچی روی دیوارها از طریق حکومت طولونی از عراق به مصر انتقال یافت و نمونه‌هایی از آن در جامع طولون روی سطح داخلی و اطراف طاق‌ها و دور پنجره‌ها به کار برده شد.

دوره‌های گچ‌بری در هنر ایران

هنر گچ‌بری قرون اولیه اسلام

پس از ظهور اسلام نیز از هنر گچبری در بناها استفاده می‌شده‌است، ولی به دلیل حرمت پیکره سازی، این هنر در قالب نقوش برجسته از گل و گیاه و نیز انواع طرح‌های اسلیمی و بندهای ختایی، به ویژه در قالب انواع خط‌های مختلف و متنوع تجلی یافت. در آثار گچ‌بری به جا مانده از قرن سوم هجری نمونه‌های درخشانی در مسجد فریومد سبزوار به نام مینو تکاری به واقع خلاقیت هنر بی‌مانند از سر پنجه هنرمندان آن روزگار برای ما به یادگار مانده‌است.

هنر گچ‌بری دوره سلجوقی

هنر گچ‌بری در انواع خط کوفی همراه با نقوش اسلیمی خرطوم فیلی روند تحول این هنر در دوره سلجوقی بوده‌است. به‌طور کلی هنر گچ‌بری در دوره سلجوقی مورد توجه در نما سازی‌های داخل بوده‌است. از میان آثار این دوره می‌توان به گچ‌بری‌های مسجد اردستان با خط بسیار زیبای کوفی مزهّر و بخصوص مسجد و گنبد علویان در همدان که به واقع دنیایی از هنر گچ‌بری بسیار گسترده‌ای در آن اشکال گوناگون جمع شده‌است اشاره داشت.

هنر گچ‌بری دوره ایلخانی

در دوره ایلخانی روند هنر گچ‌بری به سرحد کمال مطلوب رسید. به وجود آمدن محراب‌های گسترده با انواع خط‌های کوفی و خط‌های سلطانی، دیوانی، رقعی، و به‌کارگیری انواع گره هندسی با نقوش اسلیمی توماری و اسلیمی ماری در لابلای کتیبه و اسپرهای خط با گل و برگ‌های پهن گود و برجسته، عظمت و شگرفی‌های فراوان در آثار ایران و هنر گچ‌بری در آن به وجود آورده شده.

از میان آثار به جا مانده از این دوران می‌توان به کتیبه‌های گچ‌بری خط کم‌نظیر مسجد حیدریه قزوین، خانقاه و بقعه بایزید بسطامی در بسطام در مقیاس گسترده و وسیع، محراب ارزشمند پیر بکران در جنوب اصفهان و نوعی بی‌همتا از این هنر ارزشمند را در محراب بسیار جالب و منحصر به فرد الجایتو در در مسجد جامع اصفهان که به جرئت می‌توان این پدیده بزرگ و عظیم هنر گچ‌بری را شاخص‌ترین و با ارزشترین نوع گچ‌بری در معماری جهان، بخصوص جهان اسلام دانست و از آن یاد کرد.

هنر گچ‌بری دوره تیموری

دوره تیموری عصر بوجود آمدن رسمی بندی و کاربندی‌هایی از قالبهای گچی ارزشمند و به تحول رسیدن هنر گچ‌بری از نقوش گوناگون بخصوص اسلیمی و انواع خطهای گوناگون می‌باشد. به‌طور کلی در هنر گچ‌بری این دوره از هنرهای دیگر چون هفت قلم خط از انواع کوفی به نام‌های کوفی پیرآموز، کوفی مشجًر، کوفی مزهّر، کوفی گره دار، کوفی مشبک، کوفی تصویری و تعدادی دیگر کوفی در آثار ادوار اسلامی نهایت استفاده شده‌است. همچنین خطهای (محقق، نسخ، ثلث، رقاع، تعلیق، و نستعلیق) با هنر آفرینیهای فراوان و در مواردی از شاخه‌های این خط‌ها بخصوص خط معقلی در هنر گچ‌بری آثار ایران بهره فراوان گرفته شده‌است. از آثار فراوان این دوره می‌توان به مقرنس بندیهای گچی ارزشمند سر درب مسجد میدان کاشان، قطار بندیهای گچی مدرسه خرگرد در خواف و خط‌های بسیار جالب گچ‌بری بقعه شیخ احمد جام در تربت جام و بقعه سید رکن الدین در یزد و بسیاری دیگر اشاره داشت.

هنر گچ‌بری دوره صفوی

در دوره صفویه هنر گچ‌بری وارد روش‌های خاص شده‌است. به‌طوری‌که زیباترین مقرنس بندی‌های گچی با عناصر گوناگون بخصوص مقرنس بندی‌های طاس و نیم نیم طاس همراه با نقوش گل و گیاه با انواع تیغه‌های گچی دالبری زینت بخش کاخ‌های شاهی به بهترین شکل ممکن گردیده‌است.

در این میان می‌توان به پدیده‌های ارزشمند مقرنس قطار و کاربندی‌ها و یزدی بندی‌های گچی بسیار شگرف کاخ هشت‌بهشت و سر درب بازار قیصریه در اصفهان بخصوص دالبرهای تیغه منقوش از ظروف گوناگون همچون تنگ و سبو مقرنس بندی‌های طاسه دار گچی در تالارهای شاه نشین و موسیقی کاخ عالی قاپو و خط گچ‌بری ثلث بسیار ارزشمند در صفه درویش مسجد جامع اصفهان و بسیاری دیگر یاد فراوان داشت.

هنر گچ‌بری دوره زندیه

هنر گچ‌بری در دوره زندیان هنر آفرینی‌های فراوان و ارزشمند از گچ‌بری، مقرنس بندی گچی، ترنج اندازی همراه با گل و گیاه و نقوش بدیع در آثار شهرهایی چون شیراز و بخصوص در عمارت کلاه فرنگی، مقبره اولیه خان زند (وکیل الرعایا) که امروز موزه پارس می‌باشد به وجود آمد.

هنر گچ‌بری دوره قاجار

هنر گچ‌بری در دوره قاجار رونق فوق‌العاده‌ای به خود گرفت، به علت مسافرت پادشاهان قاجار به فرنگ از هنر گچ‌بری اروپا تقلیدهایی در کاخهای شاهی بخصوص در سر ستون سازیها، گلویی سازیها و سقف سازیها در کاخهایی چون گلستان و عشرت آباد و پاره‌ای دیگر حدوداً پیروی گردید. اما به‌طور قاطع می‌توان گفت که این تقلیدها هرگز نتوانست جای هنر و نقوش بسیار پر هنر اصیل ایرانی، بخصوص نقشهای اسلیمی و ختایی و گل و گیاه که نشأت گرفته از سرپنجه با ذوق هنرمندان ایران زمین می‌باشد را در گچبری بناهای ایران زمین بگیرد. البته در این برهه از زمان در هنر گچ‌بری خلاقیت‌ها و نوآوری‌های بسیار چشمگیری از طرف هنرمندان گچ‌بر در آثار و ابنیه و به خصوص منازل مسکونی سنتی بیرونی و اندرونی ایران پدیدار گشت که به واقع هر یک از آثار به جای مانده خود تابلوهای بسیار نفیس و پر ارزش از هنر با فلسفه و خرد و فرهنگ هنرمندان ایران است. از میان آثار فراوان گچ‌بری این دوره می‌توان به گچ‌بری جالب کاخ ارم و نارنجستان قوام در شیراز و مقرنس بندی‌های آونگ گچی همراه با گچ‌بری‌های خانه طباطبائی و خانه بروجردیهای کاشان و خانه شهریاری در بخش یانه‌سر شهرستان بهشهرهمراه با نوآوریهای شگرف در بناهای یادشده و بسیاری از بناها و آثار دیگر ایران یاد کرد.

گچ‌بری‌های جدید

هنرمندان گچ‌بر توانسته‌اند با خلاقیت خود طرح‌های زیبایی از هنر گچ‌بری را مطابق با نیازهای زمان پیاده‌سازی کنند. شاید بتوان نام این نوع گچ‌بری را گچ‌بری مدرن گذاشت. طرح‌های جدیدی که بدست هنرمندان جوان برای ساختمان‌های امروزی پیاده‌سازی می‌شود. در این نوع گچ‌بری بیشتر از نورپردازی استفاده می‌گردد تا حال و هوای جذاب تری به اثر بدهند. نکته مهم این است که خلاقیت باعث ابداع طرح‌های زیبایی مطابق با نیازهای فعلی افراد گشته.

گچ‌بری پیش‌ساخته

با توسعه صنعت ساختمان و خانه‌سازی در تعداد انبوه در کلان‌شهرها تزیینات داخلی مربوط به گچ‌بری که به حالت سنتی و با دست ساخته می‌شود، با توجه به نیاز معماران این کار در این حالت بسیار زمان‌بر و کم کاربرد است، لذا این حرفه به صورت صنعتی درآمده و با توجه به شرایط روز تولید می‌شود. گچبری پیش‌ساخته در کشورهای آمریکایی به صورت کلاسیک رشد نمود و با گذر زمان این هنر به صورت صنعتی به دیگر کشورها با توجه به فرهنگ آن کشور صادر گردید.

گاز زنون چه تاثیری بر سلامتی انسان دارد؟

تاثیر گاز زنون بر سلامتی انسان

گاز زنون گازی بی اثر است. به این معنی که وارد واکنش های شیمایی نمی شود. این گاز نقش بیهوش کننده دارد. گاز بیهوشی زنون اگر به مقدار زیاد مورد استنشاق قرار بگیرد، سرگیجه، تهوع، استفراغ، از دست دادن سطح هوشیاری و در صورت عدم اکسیژن رسانی به بدن، مرگ را در پی دارد.

تاثیر گاز های بیهوش کننده مانند گاز بیهوشی زنون بستگی به مقدار اکسیژنی دارد که از هوای تنفسی کم خواهد شد. اکسیژن می تواند تا حدود 75% از مقدار طبیعی خود علائمی را ایجاد نکند. اما اگر مقدار اکسیژن از این مقدار کمتر شود، علائم کمبود اکسیژن در فرد بروز پیدا می کنند. اگر 30% بقیه را گاز بیهوشی زنون تشکیل دهد، وقتی مقدار آن رفته رفته تا 50% افزایش پیدا کند، فرد بیهوش خواهد شد.

اطلاعاتی اولیه درباره گاز زنون

عدد اتمی زنون 54، نماد شیمیایی Xe و جرم اتمی آن 131 گرم بر مول است. دمای ذوب آن 112- و دمای جوش آن 107- درجه سلسیوس ذکر شده و 21 ایزوتوپ برای آن کشف شده است. این عنصر گازی را اولین بار ویلیام رامزی دانشمند بریتانیایی کشف نمود و آن را در دسته ی گاز های نجیب در جدول تناوبی مندلیف قرار داد.

زنون گازی کمیاب، بدون بو، بدون نگ و بدون مزه است و از نظر شیمیایی واکنش پذیری ندارد. آن را به نام گاز بیهوشی زنون نیز تعریف می کنند. تا سال 1962 آن را کاملاً بی اثر و واکنش ناپذیر می دانستند. اما، پس از این تاریخ ترکیباتی از زنون با فلوئور ساخته شد. زنون پس از برانگیخته شدن، با تخلیه الکتریکی نور آبی از خود ساطع می کند.

تاریخچه گاز زنون چیست؟

زنون یکی از عناصر گروه گاز های نجیب است. این گاز را اولین بار در تقطیر جزء به جزء هوای مایع کشف نمودند. کاشف بریتانیایی زنون به دلیل کشف تمام عناصر گروه گاز های نجیب موفق به اخذ جایزه نوبل شد. این فکر که عناصر دیگری نیز در این گروه جای دارند، پس از کشف هلیوم و آرگون به ذهن این دانشمند خطور کرد. این دانشمند بریتانیایی به نام رامزی و همکارش تراورز سه گاز نجیب زنون، نئون و کریپتون را با هم کشف نمودند. در زبان یونانی کلمه ی Xenos به معنی غریب است و نام زنون را از این کلمه اقتباس کردند.

زنون نمی سوزد، آتش نمی گیرد، سمی نیست و با اینکه از نظر شیمیایی در زمره عناصر غیر فعال قرار دارد، کاملاً بی اثر نیست و واکنش آن با فلوئور دیده شده است.

اثرات زنون بر روی سلامتی

همانگونه که در قبل گفته شد گاز زنون گازی بی اثر است. به این معنی که وارد واکنش های شیمایی نمی شود. این گاز نقش بیهوش کننده دارد و اکنون به اثرات زنون بر سلامتی انسان می پردازیم:

الف)آیا گاز زنون بر تنفس تاثیر دارد؟

اولین علائمی که گاز بیهوشی زنون ایجاد می کند کمبود هوا و سرعت یافتن تنفس است.  در ادامه سطح هوشیاری ذهنی و کارکرد عضلات کاهش پیدا می کند. این گاز با ادامه ی تفس و استنشاق فرد را کاملاً بیهوش خواهد کرد.

ب)آیا گاز زنون سرطان زا است؟

شواهد نشان می دهند که از گاز بیهوشی زنون برای درمان سرطان استفاده می شود! زنون در حالت مایع و جامد دمای بسیار پایینی دارد و در تماس با بافت زنده آن ها را دچار تخریب و آسیب دیدگی می کند. به همین دلیل در کار کردن با زنون مایع باید جوانب احستیاط به طور کامل رعایت شود.

در مورد اینکه آیا گاز زنون باعث بیهوشی انسان می شود؟ کمی بالاتر توضیح دادیم. وقتی یک گاز بیهوشی مانند گاز بیهوشی زنون جایگزین تا حدود 50% از اکسیژن هوا شود، بیهوشی را در پی دارد و اگر مقدار آن از این حد بالاتر رود منجر به مرگ می شود.

خواص فیزیکی و شیمیایی عنصر زنون

زنون به مقدار بسیار بسیار کم و ناچیز در جو زمین وجود دارد. در واقع یک قسمت در 20 میلیون را گاز زنون تشکیل داده است. تنها منبع استحصال زنون واحد های تقطیر هوای مایع هستند. تولید زنون در جهان به کمتر از یک تن در سال می رسد. پیشتر اشاره شد که گاز زنون دارای چه خواصی می باشد؟ از دیگر خواص آن می توان مواردی از این دست را ذکر نمود: چگالی زنون در 20 درجه سلسیوس حدود 0.0059 گرم بر سانتی متر مکعب است و شعاع واندروالس آن حدود 0.217 نانومتر اندازه گیری شده است.

کاربردهای زنون چیست؟

یکی از مهمترین بخش های معرفی عنصر زنون پرداختن به این این موضوع است که کاربردهای گاز زنون چیست ؟ برای زنون کاربرد های تجاری معدود و محدودی تعریف شده است. از زنون در فلش دوربین های عکاسی حرفه ای استفاده می کنند. نور آبی که در اثر تخلیه الکتریکی زنون ایجادمی شود آن را برای ساخت برخی از لامپ ها مناسب می سازد. این گاز بیهوش کننده در کاربردی بسیار متفاوت در لامپ های مه شکن در کلاه و برخی از وسایل نقلیه به کار می رود.

در ساخت لیزر، لوله های لومینسانس، در ردیابی ها، فلوئوریمتری و کاربرد های دیگری از این دست از زنون استفاده می شود. البته به علت محدودیت در تولید، قیمت این گاز بالاست و شاید علت کم بودن کاربرد های آن نیز همین باشد.

منبع : گاز زنون چه تاثیری بر سلامتی انسان دارد؟

گاز شهری چه نوع گازی است؟

اصطلاحا به گازی گفته می شود که از طریق خط لوله از یک مجتمع تولید گاز به مصرف کنندگان تحویل می شود . گاز شهری یا از زغال سنگ و یا از نفتا تولید و در مناطقی مصرف می شود که یا گاز طبیعی در دسترس نباشد و یا زغال سنگ ارزان به وفور یافت شود ترکیب گاز شهری هیدروژن %50، متان%20 تا %30، کربن منواکسید %7 تا %17، کربن دی اکسید%3، نیتروژن %8، هیدروکربورها %8 علاوه بر این ناخالصی های دیگری مانند بخار آب ، امونیال ، گوگرد، اسید سیانیدریک نیز در گاز شهری وجود دارد. به گاز شهری گاز زغال سنگ و یا گاز سنتز نیز می گویند. در ایران گازی که از طریق خط لوله به مشترکین در شهرها عرضه می گردد گاز طبیعی است و ترکیب آن مشابه گاز شهری نیست.

منشاء گاز طبیعی:

بقایای گیاهان و جانورانی که اجساد آنها طی میلیونهاسال به قسمت های زیرین دریاچه ها و اقیانوسهای قدیمی رانده شده بتدریج تجزیه و به صورت عناصر آلی درآمده وبراثرفشارو گرمای درونی زمین به نفت وگاز تبدیل و در مخازن زیرزمینی و در عمق سه تا چهار هزار متری و با فشار حدود چند صد اتمسفر ذخیره گردیده است .

پالایش و آماده سازی گاز طبیعی برای مصرف

گاز طبیعی به هنگام استخراج دارای ناخالصی هایی مانند شن و ماسه ، آب شور و ;گازهای اسیدی می باشد که در پالایشگاههای گاز تصفیه شده و به صورت گاز قابل مصرف در می آید . گاز پالایش شده از طریق خطوط لوله انتقال گاز فشار قوی ;به شهرها و مراکز مصرف منتقل می شود .

مشخصات گاز طبیعی

گاز طبیعی گازی است بی رنگ ، بی بو و سبک تر از هوا . برای تشخیص نشت گاز ،در ایستگاههای دروازه ورودی شهرها به آن مواد بودار کننده اضافه می کنند تا ایمنی مصرف کنندگان گاز طبیعی تامین گردد . گاز طبیعی مورد استفاده در استان خراسان از مخازن گازی سرخس تامین می گردد و 98 درصد آن را گازمتان تشکیل می دهد (CH4). ارزش حرارتی هر متر مکعب گاز طبیعی تقریبامعادل ارزش حرارتی یک لیتر نفت سفید می باشد .

عوامل موثر بر سوخت کامل گاز طبیعی و استفاده بهینه از آن

تامین هوای کافی برای سوخت کامل گاز . هر متر مکعب هنگام سوختن نیاز به حدود10 متر مکعب هوا دارد و هرچه شعله آبی رنگ تر باشد نشاندهنده رسیدن هوای کافی برا ی سوخت می باشد.

- استفاده از فیلتر گاز در وسایل گاز سوز و تمیز کردن به موقع آن

- استفاده از کلاهک تعدیل جریان محصولات احتراق در وسایل گاز سوز

- انتخاب ظرفیت (قطر) مناسب برای دودکش ها

- عایقکاری صحیح مخزن آبگرمکن و منبع دوجداره تبدیل انرژی در موتورخانه ها و عایقکاری منبع انبساط در پشت بام‌ها

- بیشترین اتلاف انرژی حرارتی در ساختمانها از طریق پنجره ها می باشد لذا بکارگیری مصالح ساختمانی مناسب و استفاده از پنجرههای دو جداره درکاهش مصرف انرژی بسیارموثر می باشد.